Często rozzłoszczone, impulsywne, niecierpliwe, tupiące nogami i krzykliwe albo wręcz przeciwnie – ciche, wycofane, skupione na własnych myślach. Spektrum zachowań u dzieci z zespołem Aspergera jest szerokie i trudne do usystematyzowania. 

Zespół Aspergera jest zaburzeniem o podłożu neurorozwojowym, a jego etiologia sięga wieku prenatalnego i dotyczy „innego” rozwoju układu nerwowego dziecka. Najważniejszymi objawami spektrum są trudności z komunikacją, relacjami społecznymi oraz ze swego rodzaju „sztywnością myślenia”. Specyficzną cechą osób ze spektrum autyzmu są trudności z rozumieniem społecznym dotyczącym odczuć, myśli innych ludzi. Czasami brak umiejętności zrozumienia punktu widzenia drugiej osoby niesie za sobą brak zrozumienia, uznawane jest jako nietaktowne lub dotykające emocji. Mowa tu o teorii umysłu. Kolejną trudnością jest centralna koherencja – funkcja poznawcza dotycząca odmiennego przetwarzania informacji.   

Często zdarza się, że dzieci ze spektrum autyzmu postrzegane są jako „inne”, „specyficzne”. Dopóty, dopóki nie zostanie postawiona wnikliwa i rzetelna diagnoza, dzieciom takim trudno jest funkcjonować w środowisku szkolnym, rówieśniczym.  

Kiedy Rodzice zdecydują o wdrożeniu pomocy psychologiczno – pedagogicznej i przeprowadzeniu wnikliwej, rzetelnej diagnozy – dziecko może otrzymać pomoc. W zależności od poziomu trudności i funkcjonowania dziecka wdraża się terapię psychologiczną, Treningi Umiejętności Społecznych (TUS-y), zajęcia rozwijające umiejętności społeczno – komunikacyjne, czy rozwijające kompetencje emocjonalno – społeczne.  

Bardzo ważnym aspektem w pomocy dziecku dotkniętemu spektrum autyzmu (w tym zespołem Aspergera) jest wsparcie i wiedza rodziców. Dlatego też, aby pomóc dorosłym w mierzeniu się z trudnościami wychowawczymi, organizowane są warsztaty psychoedukacyjne. Wiedza zdobyta na takich warsztatach jest nieocenionym narzędziem w pracy z dzieckiem. 

Do triady objawów wskazujących na rozważenie udania się z dzieckiem na diagnozę są:  

• deficyty w zakresie funkcjonowania emocjonalno – społecznego,  

• trudności emocjonalne związane z brakiem umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i problematycznych oraz  

• problemy komunikacyjne. 

Kiedy funkcjonowanie dziecka skupia się wokół wyżej wymienionych obszarów warto zadać sobie pytanie: jak mogę mu pomóc?  

Wielokrotnie zdarza się, że rodzice odsuwają od siebie myśl, że dziecku potrzebne jest wsparcie psychologiczne lub psychiatryczne. Bagatelizują symptomy, które niezaopiekowane będą się stopniowo piętrzyć i coraz bardziej utrudniać dziecku codzienne funkcjonowanie.  

Wobec tego co mogą zrobić Rodzice? 

• Wnikliwie przyglądać się rozwojowi własnego dziecka poprzez obserwacje jego codziennych zachowań podczas nauki i zabawy. 
• Analizować sytuacje, które znacząco odbiegają od prawidłowego funkcjonowania w relacjach rówieśniczych oraz społecznych.  
• Współpracować z placówkami oświatowymi (przedszkole, szkoła) . 
• Skutecznie poprowadzić proces diagnozy, dać dziecku możliwość skorzystania ze wsparcia psychologiczno – pedagogicznego. 
• Brać udział w warsztatach psychoedukacyjnych dla Rodziców w celu zdobywania narzędzi do pracy z dzieckiem. 
• Być blisko, dawać poczucie bezpieczeństwa, wspierać – po prostu kochać… 

 Małgorzata Ścibisz